Jos Salemink en Dennis Centen maken regelmatig een ommetje door Gaanderen. Daarbij komen ze van alles aan de weet over het dorp en de inwoners, waar ze in het Achterhoeks over schrijven. Deze stukjes kregen een vaste plaats in de Gaanderbode, dé dorpskrant van Gaanderen. Hieronder alle stukjes uit het Gaanderbode-archief van 2020
Karel Appel
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
februari 2020
Beste Gaandernaren,
Kopen jullie wel eens een bloemetje in de vaas veur iemand?
Joa…?
Da’s mooi want bloemen bunt leuk um te kriegen of te geven. Helaas zo blik uut onderzoek… vaak niet zo duurzaam. Dat zit namelijk zoo…
Een bosken bloemen uut de verwarmde kas of van wiet ingevloagen met het vliegtuig, hef een flinke klimaatimpact. Gas verstoaken en keroziene verbranden… kuj begriepen. Doarnoast bunt der problemen deur watergebruik en bestrijdingsmiddelen.
Dus woar moi op letten ai tegenwoordig in ‘Europa’ een bloemetje koopt?
Tip 1… Koop alleen een bosken bloemen uut Holland van de volle grond.
Tip 2… Natuurlijk biej een bloemist in Gaanderen!!
Hey et trouwens al geheurd ? Ons land ‘Holland’ nuumen mag neet meer, de minister wil graag daw ‘Nederland’ zekt… of better nog zoas ze ons met et euro viese songfestival nuumt met punten geven… The Netherlands! Ik zeg doezent pointen!! Geef dan die punten altiet deur met een gereviceerde i-foon telefoon… Klinkt ook lekkerder in et Engels : ‘Gerifurbste mobile foon’… (Kiek uut dat het gebit niet uut vlug met uutsprekken)… Gebruuk oew wc papier tevens an drie kanten… Het papier gebruik geringer… ‘only some shit on the vinger!’ Ook dit klinkt lekkerder in et engels… en let op iej stoat der versteld van hoevul papier dat schealt. Alles wat in ‘t Engels is, is better veur et milieu en Europa… Brexit, Nexit…
Moar goed, Beste Gaandernaren… Wiej loopt weers uut de van Roggenstroat Gaander in en et vult ons ‘baai de weei’ op dat de meeste huuzen hier, eigenluk best mooi in de verf zit… de koziens, windveren, dakgøten enz… et zut der netjes uut allemoal… Ik zei dat ik ook wel kon schilderen moar kreeg geliek een steak… ‘dat et wel meer op Karel Appel kunst zol lieken’…
Foi. Loat now daw heel toevallig de beste schilder uut de regio tegen komt namelijk Jeffrey (de poes) te Boekhorst. Vakschilder te Gaander. Wiej raakt un bitje an de proat met Jeffrey. Zo wetten wie noe dat, toen Jeffrey zien opa in 1939 met schilderen begon der lood in de verf zat, en datter ook nare oplosmiddelen gebruukt werden, die niks te best waren veur et menselijk lichaam zeg moar…
Ook Jeffrey’s vader was schilder, gevestigd an de Rijksweg woar tegenswoordig ‘De Drie Zuilen’ olde antieke meubels aankoopt en verkoopt. De derde generatie is vanaf 1939 nog steeds ant kwasten van vader op zoon hoe bizonder en mooi is dat? Tegenwoordig is volgens Jeffrey de meeste verf op waterbasis en biejnao reukloos… wat dan weer beater is veur et menselijk lichaam en natuulk et Europese milieu… Hartstikke kei goed bezig die schilders!! Jeffrey hef zien bedrief in 1994 gevestigd an de Hoofdstroat en van doar uut geet hiej dagelijks op pad. Mocht iej nog plannen hebben um de keet op te kalavateren geef um moars een belletje!! Wiej wensen Jeffrey veel succes en geluk met et verven en lopen weer een stuksken wieter…
Hey Dennis… Weurum steet der altiet ‘in één keer dekkend’ op de verfbusse… moar ai et al drie keer geschilderd hep dekt et nog steeds niks?
“Iej mot wel veur dai met schilderen begint de kwast op de dekstand zetten”…
Ooh dat snap ik wel… net as biej de seks bedoel iej?
Tut de volgende.
Ware Huis
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
april 2020
Beste Gaandernaren,
Wiej lopen weer deur ons mooie darp, dit keer netjes 1.5 meter uut mekaar. Iedereen wet wel weurum, doar hoef ik het niet oaver te hebben.
Noew is dat wieters niet zo slim moar anderhalve meter is eigenlijk net te weinig um achtermekare… en net te vul um noast mekare te lopen, de stoep is namelijk op de meeste plaatsen in et darp neet breed genog! Kan de gemeente doar geliek ens achteran. Ai achtermekare loopt en net zulke lange stelten hept as Dennis dan treai iej mekare egal op de hakken… Wiej loopt dus precies in de moat, links twee drie vier, deur et darp te marcheren en kommen Wilbert tegen… Van Koenders. Het warenhuis…
Sinds 1926 besteet Koenders al… Opa is der met begonnen, ik bun noe de derde generatie vertelt Wilbert. Samen met mien vrouw hollen wiej de boel ant dreaien. De kinderen helpen ook af en toe moar goan het waarschijnlijk niet voortzetten. Warenhuis Koenders is echt 1 van de laatste warenhuizen in de regio. Vrogger koj hier ook spullen kopen veur de hengelsport… Vuurwerk met old en niej… Lego veur de blagen of een voetbal. Stevige pannen en potten. Handstoffers en blikken van Sorbo… Goed grei wat lang metgeet… Kwaliteit zo gezegd, gin prut van de Action.
Onder de winkel zit nog een schuilkelder, in de oorlog schuulde ze doar vrogger samen met de buurt. Opa deed in die tiet alles nog an huus brengen, hej had zelfs een vracht wagentje, de Opel Blitz… De moffen hadden dat ding gevorderd maor Opa had um al snel verkocht an iemand. Haha… dat bunt mooie verhalen! Van heinde en ver kwamen ze vrogger ook telefoneern bej ons want et was de enigste telefoon in de regio. Veur ongeveer een kwartje koi een minuut bellen.
In deze dagen is het veur Koenders ook lastig um de touwtjes anmekare te knuppen. Dus ai wat nudig bunt goat ff langs et waren huus en hol oe an de corona regels. Wiej groeten Wilbert. Ajuu, wensen um et beste en marcheren weer wieter.
Tis zo rustig op stroate dat et wel lik of der een oavond klok is ingesteld…. Net as in de tiet van de moffen… Brrrrrr. Mensen blief kalm en help mekare. Et zun barre dagen.
Tut de volgende!!
Arts Liebrand
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
juli 2020
Beste Gaandernaren,
Deur omstandigheden waren onze wandelingen deur Gaander verhinderd, soms zit et mee, soms ff tegen… Moar de afgelope wekke, weer gezond en fris… de ondeugende klompen an getrokken um een warme oavond neus te halen. Lopend richting industrieterrein van Gaanderen kommen wiej Bennie tegen, jep Bennie Liebrand, natuurluk op 1,5 meter afstand want da mot nog steeds, ook hier in Gaander!
Zo vertelt Bennie ons hoe zien business is begonnen… “Ik bun in 1975 begonne as beheerder op de VVG kantine , da hek altiet met vul plezier gedaon. In 1985 kon ik met Marie Antoinette en Herman en Annie Arts het café en de zaal aan de Kerkstroat besturen. Vanaf die tijd hete het ‘Arts Liebrand’. Met de kermis ‘koningsschieten’ achter in de wei, welke Gaandernaar hef doar niet gestoan. Oaver die tiet zak nog wel s een keer een boek skrieven… ha ha.
Bej Arts Liebrand in ’t café kwam ook de verhuur ant rollen. Dan moest John (een wel bekende munt verkoper uut Gaander) ’s avonds de stoelen en taofels achter in de olde Kadett naor de mensen brengen. “Doar motten we wat met gaon doen!” En zo… met dat idee, is Pömke verhuur begonnen. Wiej zun begonnen in het pand van de fietsenmaker Theo Holtus, maor da was al snel te klein. Toen in pand van Vosje Mode an de Kerkstraot , maor ook dat werd al snel te klein. Dus… weer verhuuze… disse keer noar het industrieterrein, Slakweg nummer 6. De groei ging echter deur… dus et mos nog iets groter. Phoa…hahaha Slakweg 10 was het volgende adres. Moar et huld niet op beste Gaandernaren. Nu hedentendage bezig um noar Slakweg 8 te verkassen. Corona hef helaas roet int eaten gegooid, echter et ondernemmersbloed krup woar et nie goan kan en der word stappen gezet.”
Aangezien wej richting kermistiet gaon vroeg ik zo: “Hoe lang hej doar alweer een biertje tapt veur ons?” “Phoa… da’s ook alweer 35 joar.” En dat is heel veel bier aldus de kenner. Bennie zit ondertussen niet stil, 5 joar bej de markthal in Doetinchem aanwezig um doar iedereen van een hapje en drankje te voorzien tijdens de evenementen en beurzen. Sinds 11 jaor zit zoon Mathieu ook in de zaak, met zun drietjes bestieren ze het hele verhaal. Klasse!! Moeder Arts is nog steeds te vinden in de keuken um doar de wereldberoemde chocoladepudding en kouwe schotel te bereiden.
Bennie vertelt verder… “Och joa… wej doet ook al 30 joar alle buitenschoolse activiteiten van het Graafschap College… Samen met Mike alweer 11 joar de sporthal in Gaanderen… altied lekker bezig!” Ej heurt ut wel… Bennie is knap druk in Gaander en umstreken. Dus beste Gaandernaren, geef iej een feest… loop us bej Bennie naor binnen. Ze hebt alles!… Van verlengsnoer tot grote tent…
De tiet tikt verder en zo gezellig dat ut is, wensen we Bennie vul succes! Al wandelend zeg ik tegen Jos: “Loaw gauw ons rondje afmaken, dadelijk denkt de vrouwluj nog daw we in de kroeg zit…”
Tot de volgende…
Het koningschap
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
september 2020
Beste Gaandernaren,
Ik bun in het jaar 2009/2010 koning gewest in ons mooien dorpke. Toen is mien toen gevraagd of ik een stukkie in de kermiskrant wol schrieven, now bunt we alweer 10 joar verder en het is mien weer gelukt um de vogel deraf te knallen… mooi…
We hadden ons weer verheugd op een mooi koningsjaar, maor de corona het aardig wat roet int eaten gegooid en ook onze eigen kermis waor heel gaander zo naor toe leaft mocht niet deurgaon… Jammer jammer… wej wolt met onze eigen kameraden toch nog un bitje kermis gaon vieren, moar sinds afgelopen weak mag dat ook nie meer. Bun now deur het Schuttersgilde gevraogd of ik het koningsschap nog een jaor wil blieven doen, dat heb ik natuurluk jao op gezegd want dit is volgens mien noch niet veur gekomme, wel 2 keer koning maor gin 2 jaor achter elkaar maor dat wet ik nie zeker.
Now hoop ik van ganse harte dat wej volgend jaor wel met zun allen weer un leuke kermis hebt hier int dorp, want volgend jaor is ook nog een jubileum jaor van ut gilde… As wej now richtng ut kermis terrein loopt, begint alles weer te kriebelen, de maïs steet al mooi hoog en dat betekent dat ut weer bijna kermistiet is, en ut is te rustig op straot wej komt niemand tegen, iedereen zit thuus achter de ruute, ant wachte op beater nejs van de regering, maor voorlopig kump ter dat niet as ik zo de berichten heur, maor wej holt de goede moed terin, en hier komt wej ook weer overhen…
Tut de volgende.
Derrin of derrop?
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
oktober 2020
Beste Gaandernaren/Gaanderenaren, zo U wil,
Wiej loopt weer’s deur Gaander, et miezert een betjen en et wud alweer een stuk vrogger donker.
Op 1,5 meter un betjen in gedachten verzonken smoksen wie’j langs de Aalschep de Hei in. Dan weer ff proatend oaver hoe alderbastend gezellig et was veurig jaor met de kermis. Dat het griepvirus ut gewone leaven wel heel erg de plannen van ons deur mekaar gooit. Aj ergus spontaan op visite wil goan moj der eerst hen bel’n of ter al gin visite zit… anders buj al snel weer met te vulle. Moar goed, wiej loopt ondertussen op de Steverinkstraot wieter de hei in op et Herteler an, heure wej plots een tuuter achter ons. Een grote trekker met Casper Hofstad derrin of derrop, of… hoe zeg ej dat met een trekker?
Moar goed… Casper stopt en vrug: “Wat bunt jullie dan ant doene?”
Jos zegt: “Wiej loopt altiet samen ff deur Gaander um ergus op visite te gaon.”
“Na,” zegt Casper, “da kump goed uut, Helma zal de koffie wel klaor hebben… en ik heb bier kold stoan. Dus aj metriej’t dan doen we dat ff bej ons thuus.”
Met zun drieën “in” of “op” de trekker, met gang op et huus oppan. Bes nog een groot ding want wiej zitten op 1,5 meter uut mekaar… haha…
Ik zeg zo onder ut riejen: “Casper… ej hebt goed spul bej ow! Mooi kraantje achter in de bak stoan…
“Jao”, zeg hiej…: “Ik bun now een keer optiet thuus!”
Dat klopt ook…, want hoe “laat” of “vrog” ej deur Gaander en umstreken gaot… iej komt altiet wel een keer Karel tegen, ow sorry… Ik bedoel Casper van Hofstad tegen…
Ik vroag an um hoe lang hej dit werk alweer dut…
Casper vertelt: “Ik bun now zo’n 20 joar veur mien zelf an de gang. Vrogger zat ik in loondienst en dan deej ik ‘s avonds werk veur mienzelf. In 2000 heb ik de beslissing genommen um veur mienzelf te beginnen. Int begin veel veur alle soorten ‘infra’ bedrijven, sleuven veur gas, water of nuum maor op. Op een gegeven moment was dat niet meer leuk. Vul te vaak moj lang op de centen wachten.” Tegenwoordig is Casper hele dagen handig met de “grote” en “kleine” graver ant werk. Biej menig één in Gaander hef Casper de tuin weer int gareel gebracht, want met zo’n automatische bats geet ut allemaol een stuk sneller.
Casper is ook wel een levensgenieter… zo zitten wiej alweer achter ons 2e pilsken… Als der een feesie is en Casper heurt der bej dan buj um nog lang niet kwiet. (Hiej zichzelf soms wel ff ). Haha… Veural verhalen oaver de kermis en feesie bej mensen in de tuin goan rond… moar dat is veur een hele andere krant haha. Nog een laatste bierke… en ik zeg zo tegen Jos…: “Kom… wiej mot de benenwagen maors weers andoen, ut wut alweer laat. (Moar Jos stond allang buuten… op Centen te wachten… kuch!)
Beste mensen uut Gaander en umstreken, zuuk iej nog een vakman op de kraan of mot de tuin eens grondig aangepakt worden, buj zand of grond neudig, bel dan ff noar Casper Hofstad! Tis duuster en et miezert nog steeds… Ik koop mie ook een trekker…
Tut de volgende.
Centen
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
november 2020
Beste Gaanderenaren,
Wiej loopt weers deur een herfstig nat Gaanderen met de wind in de rugge. Zo moi neet te wiet weg lopen want anders moi et hele stuk weer trugge…. tegen de wind in….!
Wat vlug de tiet…. Tempus fugit… (et steet op elken olderwetse klok). Tis alweer herfst met boeze wind en jagschnee… Mot alzo weer kerstinkopen doen… phoa. Moar loat hen drieten….
Een paar dagen geleden wol ik geld pinnen in ons mooie dorp… en wat denk iej… Helaas pindakaas… is der gin geldboom meer in Gaanderen, foi foi… Joa twee keer foi… wat loaw ons toch kennen, ai een betjen cash neudig bunt moi noar Durkum, Terborg… of nog wieter van huus… veur mobiel volk mik dat joh neet zo vül uut moar ai slecht ter been bunt of pien in de rug hebt, loat stoan gin riejbewies… buj op een ander aangewezen… of nie Dennis?
Oké… er kan in de Aldi geld ‘bij’ worden gepind, dat is dan weer top van de Aldi. Moar tis eigenluk Mooi kloten!
Dennis hef een betjen pech gehad en lut zich thuus verwennen deur de vrouw… ook hef hiej een hulpje um de sokjes an te trekke… namens de redactie beaterschap en sterkte maatje!! Zo dus deurum proaten wiej oaver et weer en pinautomaten. Disse keer hollen wiej et hier biej…
PS: Stuur Dennis moar een lief leuk kaartje… via de Gaanderbode dan posten wiej et wel deur!!
Tut de volgende!
mail: gaanderbode@gmail.com
brievenbus: Lange Huitinkstraat 35
Carbid
Door: Jos Salemink en Dennis Centen
november 2020
Beste Gaandernaren,
Het is me ut jaar wel of nie, we zitten met zun allen in een rollercoaster, um maor met muziek te beginnen. 2020 is een rampjaor, moar net as ieder ander jaor begint ut te kriebelen, mensen bunt markplaats af ant struine um te kieke of ter nog ergus een busse te koop is, nehee niet zonne grote maor waor ze vrogger de melk met deeje ophalen bej de boerluj.
De mensen bunt massaal ant hamsteren. Niet veur skeitpapier of water, maor veur carbid, joa mensen iej heurt ut goed “carbid” want wat wej hier al jaoren doen is now volgens ons de neje nationale volkssport ant worden. Jong en old worden now enthousiast en bunt ter wel veur te porren um een vlammeke onder de busse te holle. Un lange bonestaak of brandende lappe in de ene hand en met de vinger van de andere hand int oor en dan met ow hoofd in de nek getrokken tussen de scholders: BAM en doarnao un hoop gebulder vant lache.
Helaas is ut dit joar niet toegestoan um met normaal vuurwerk te knappe moar wel met carbid dus “da geet nie zo hard” denk ik moar aj as leek now toch meent daj ff mot knappe met een olde bus en carbid dan kriej van ons nog ffkes un paar tips met… Tip 1: doe ut buute
Tip 2: doe ut buute
Tip 3: doe ut buute
Tip 4: vroag iemand wie der verstand van hef.
Succes met disse tips van un paar deurgewinterde carbidknappers.
Disse boodschap hult eigenluk in: “Aj der gin verstand van hebt begin der dan ook nie an want de ziekenhuuse ligt al vol genog.”
Jos en ik kiekt troosteloos bej ons in de achtertuun want net as ut weer, tis allemoal vrij mistig met de regels en uitzichten veur ut neje joar. Ik zeg tegen Jos: “Kiek um doar stoan”. Joaren lang het hej alle trouwe dienst gedaon en dit jaor krig hej rust, un joartje bejkomme zeg moar, wej holt nameluk van un heleboel gezelligheid en dat doet wej altiet met un hele mooie groep mensen bej elkaar en now as ik dit samen met Jos schrief krieg ik dat kriebelende gevuul weer wat we altiet hebbe tegen de tiet van ut joar…
Potver wat misse we dat moar onze busse blif in de skuur. Wej holt het carbid dreug en goat al greinzend uutkieke noar volgend joar.
Jos en Dennis wensen oelle veel veilige dagen en doe in godsnaam veurzichtig met alle knappereje.
Tot de volgende.